AIS ontvangen via usb

[RuudMal]

Karel,

nog andere opties ? mijn "moderne" laptop heeft geen RS232 aansluiting meer alleen nog een aansluiting voor een extra beeldscherm
en 4 usb poorten

ruud

[KarelE]

Ik zat een beetje zaken door elkaar te halen.

Voor Ruud is een dedicated laptop niet nodig, want hij heeft geen AIS plicht.

Voor Guido wel. En voor hem bedoelde ik de Raspbery als vervanging voor de laptop met CPN kaarten. Dan heb je geen laptop meer draaien, de hele Opencpn en de koppeling met AIS draait op de Raspberry zelf. Tenminste, dat was wat ik begrepen heb van de opzet van Erik.

[quichot]

Karel, uiteraard dank voor het meedenken.
Maar bedenk wel, ik ben van het niveau: wat is een raspberry?
Heb het gegoogled, en ik zie een groen printplaatje met dingen erop en er aan gesoldeerd. Hoe gaat dat in 's hemelsnaam een beeldscherm vervangen?
Maar ik heb nog wel een laptopje over. Twee zelfs. De nieuwste (of minst oude) van de twee kan ik formatteren en puur alleen gebruiken voor koppeling AIS aan CPN. Volgens de leverancier van de transponder is daarvoor een seriële poort beschikbaar en hoef ik alleen maar een verbindingssnoertje te kopen.
En zodra iemand op dit vlak 'alleen maar' roept, weet ik: dit is het begin van een lange, lange weg, geplaveid met teleurstellingen.

[KarelE]

Een Raspberry is een computertje (PC-vervanger) op 1 print. Er zit o.a. een HDMI poort op, en daar kan je een TV op aansluiten. Je moet er wel een beetje induiken om het te gebruiken (heb ik ook nog niet gedaan). Als ik het goed heb draait het op Linux. Misschien heeft ErikH een stappenplan om er een plug en play OpenCPN navigatiecomputer van te maken, met AIS?

Ik ben van plan om als ik weer ga varen PC-Navigo op een dedicated laptop te installeren, en daar dan ook de AIS op aan te sluiten.

[ErikH]

Raspberry Pi is een €35,- minicomputertje met 4x USB, een HDMI uitgang en een SD-kaartje als harde schijf. Een normale PC in het klein en al helemaal niet iets waar je zenuwachtig voor hoeft te worden. De nieuwste RPI3 doet qua prestaties niet onder voor een doorsnee laptop en draait op 1,2 GHz quadcore. Om OpenCPN + kaartmateriaal te draaien heb je minimaal een 16Gb SD-kaartje nodig. De RPI is ook via Remote Desktop te benaderen via Wifi of een bedraad netwerkje zodat de RPI geen scherm nodig heeft en je 'm met een Windows laptop kunt benaderen. In mijn geval hangt er een 55cm tv met HDMI naast de stuurstand, de RPI3 in het kastje eronder frotten, ideaal dus. Heb in het verleden genavigeerd met eerst een laptop en later een tablet, maar dat vind ik een hoop getob. Dit jaar met de RPI + AIS op de tv proberen. RPI3 is geen rocket science, als er interesse is zet ik hier een tutorial neer. In principe heb je 'm in een uurtje kant-en-klaar draaiend.

Om OpenCPN + AIS op een RPI3 te laten draaien raad ik aan om OpenPlotter te downloaden en te installeren. Openplotter is een aangepaste linuxversie speciaal voor bootjesmensen. In Openplotter zit alles wat je nodig hebt al geïnstalleerd behalve het kaartmateriaal. Gratis kaartmateriaal is er te vinden van de Nederlandse hoofdvaarwegen, de Vlaamse vaarwegen en ook de Duitse vaarwegen zeer gedetailleerd en van de officiële instanties. Voor de kleinere vaarwegen heb ik ook minder gedetailleerde en niet officiële kaarten kunnen vinden. In Openplotter kun je eenvoudig aangeven dat 'ie opstart met OpenCPN zodat je in principe geen muis of toetsenbord hoeft aan te raken. Openplotter kan op een laptop werken met een geschikte Linux versie en dan apart OpenCPN te installeren. Frank heeft er hier ooit een heel verhaal over geschreven. Een RTLSDR dongle aan de praat krijgen zou moeten lukken met de RTLSDR plugin voor OpenCPN.

Om de vraag van Ruud te beantwoorden; Een RTLSDR dongle is een ander apparaat dan de dongle uit jou eerste link.
Een RTLSDR is niets anders dan een tv-stick om de vrije digitenne zenders op je laptop te kunnen bekijken. Hobbyisten kwamen erachter dat dit stickie een prima breedband ontvangertje is wat alles kan ontvangen tussen 10MHz en 2GHz. Ze schreven er software voor om alles in de ether op je PC te kunnen bekijken en beluisteren, luchtvaart, (gecodeerde) GSM, tv, radio, marifoon etc. leuk speelgoed voor de radio hobbyisten. RTLSDR duwt via USB alleen maar ruwe data je PC in. Openplotter heeft een stukje software geleend/geadopteerd die van die ruwe data NMEA zinnen maakt. De NMEA zinnen worden gevoerd aan de AIS plugin van OpenCPN.

Ruud; Gisteravond heb ik nog zitten kijken naar die dongle uit je eerste link, m.n. wat die term "VDM" eigenlijk inhoud. Ik kon er niet veel over gevonden krijgen, maar het lijkt erop dat dat een standaard NMEA zin is. Zeker weten doe ik dit niet! Als VDM inderdaad een standaard NMEA zin is dan kan de plugin van OpenCPN ermee omgaan, Windows of Linux.

Net even zitten kijken naar die RTLSDR plugin op de OpenCPN site. Het lijkt erop dat het zou moeten werken, ook onder Windows. Toen ik RTLSDR net binnen gehad heb ik 'm geprobeerd te testen op mijn Windows laptop, maar daarop kreeg ik Zadig niet aan de praat. Een of ander vaag probleem tijdens installeren. Heb 'm toen weggelegd en ben verder gegaan met de RPI. Voor de paar euro waarvoor ze te koop staan op die Chinese site (Alibaba, DX.com etc.) kun je je geen buil vallen.

https://www.youtube.com/watch?v=PXakDT5F_IA

Gr.

Erik

[RuudMal]

Erik,

ik heb al een RTL-SDR dongel besteld op DX.com.

nog advies voor een antenne ?

[ErikH]

Doe maar wel, die RTLSDR is van zichzelf redelijk ongevoelig. Ik heb een goedkope en kleine marifoonantenne ervoor aangeschaft. Een antenneswitch naar je bestaande amarifoonantenne zou moeten werken, het fijne weet ik daar niet van. In mijn mastje op 2,7 meter kon ik de schepen zien liggen tot 2,5 km afstand. Bij ons rond de haven ligt niet veel beroepsvaart, dus ik neem aan dat de ontvangst daarmee in orde was.

Gr.

Erik

[RuudMal]

Erik,

Ik lees dat jij een korte marifoon antenne hebt aangeschaft voor het ontvangen van AIS.
is er verschil tussen een AIS antenne en een marifoon-antenne ? volgens mij is er geen verschil. ze maken allebei gebruik van de marifoon kanalen en dus de frequenties. of zie ik wat over het hoofd ?

Nauticgear zit bij mij om de hoek daar kan ik zo heen. die heeft wel een korte marifoon antenne maar geen AIS antenne.
PCnautic levert wel combi's maar zijn ook weer wat duurder.

[ErikH]

Volgens mij maakt het niets uit als je alleen gaat ontvangen. Ik heb zo'n kort stompje gekocht omdat ik dat er wat beter uit vind zien. Volgens mij zijn de langere halve- of hele golfantennes wat beter.

Gr.

Erik

[buggyrene]

Erik, zeer interessant verhaal, van mij mag je een tutorial maken, graag zelfs.

René

[Handige Harrie]

Ik heb er zelf de 144mhz antenne van mn porto aan gehad en hiermee kon ik tot ongeveer een kilometer zien.
Heb ook een antenne gemaakt van een tig vulstaaf van 5/8ste golflengte aan een oude tv kabel die ik aan het mastje had geductaped. pakte tot 3-4 kilometer.
En had thuis nog een 4 elements co-lineare coax antenne gebouwd. ietwa lomp maar kon tot 20 km ontvangen.

En heb nog wel wat andere ideetjes voor ultra low budget antennes

[quichot]

Raspberry Pi is een €35,- minicomputertje met 4x USB, een HDMI uitgang en een SD-kaartje als harde schijf. Een normale PC in het klein en al helemaal niet iets waar je zenuwachtig voor hoeft te worden. De nieuwste RPI3 doet qua prestaties niet onder voor een doorsnee laptop en draait op 1,2 GHz quadcore. Om OpenCPN + kaartmateriaal te draaien heb je minimaal een 16Gb SD-kaartje nodig. De RPI is ook via Remote Desktop te benaderen via Wifi of een bedraad netwerkje zodat de RPI geen scherm nodig heeft en je 'm met een Windows laptop kunt benaderen. In mijn geval hangt er een 55cm tv met HDMI naast de stuurstand, de RPI3 in het kastje eronder frotten, ideaal dus. Heb in het verleden genavigeerd met eerst een laptop en later een tablet, maar dat vind ik een hoop getob. Dit jaar met de RPI + AIS op de tv proberen. RPI3 is geen rocket science, als er interesse is zet ik hier een tutorial neer. In principe heb je 'm in een uurtje kant-en-klaar draaiend.

Om OpenCPN + AIS op een RPI3 te laten draaien raad ik aan om OpenPlotter te downloaden en te installeren.

Erik, Karel, ik begrijp het zowaar in grote lijnen. Kan ik het voor mijn situatie als volgt samenvatten?

Stap 1. Ik sluit mijn transponder A-klasse (die dus al is aangesloten op een antenne en gps-ontvanger) aan op de hdmi-ingang van een raspberry met een 16 Gb SD-kaartje. Vraag: kan ik ipv een raspberry ook een leeggehaalde laptop met 20Gb intern geheugen gebruiken?

Stap 2. De raspberry verbind ik met een beeldscherm. (Dat is dus niet nodig als ik die laptop kan gebruiken).

Stap 3. Ik download OpenPlotter en ga met trial and error aan de slag.

[Handige Harrie]

*knip*

Erik, Karel, ik begrijp het zowaar in grote lijnen. Kan ik het voor mijn situatie als volgt samenvatten?

Stap 1. Ik sluit mijn transponder A-klasse (die dus al is aangesloten op een antenne en gps-ontvanger) aan op de hdmi-ingang van een raspberry met een 16 Gb SD-kaartje. Vraag: kan ik ipv een raspberry ook een leeggehaalde laptop met 20Gb intern geheugen gebruiken?

Stap 2. De raspberry verbind ik met een beeldscherm. (Dat is dus niet nodig als ik die laptop kan gebruiken).

Stap 3. Ik download OpenPlotter en ga met trial and error aan de slag.

20gb als in 20gb harde schijf of 20gb ram (das veel)

Ikzelf draaide het op een Dell d620 met 2gb ram en een 80gb schijf.
Schijfruimte is niet echt een groot probleem maar met minder dan 1 gb ram word het wat instabiel/traag.

en heb je een typenummer van de transponder?

[ErikH]

Ik ga nu ff een uurtje typen voor de tutorial....

Gr.

Erik

[ErikH]

In deze tutorial beschrijf ik de manier waarop ik de boel heb geïnstalleerd, er zijn meerdere manieren mogelijk. Ik ga ervan uit dat je werkt met een Windows PC.

- Schaf een Raspberry Pi3 aan (RPI3) https://www.kiwi-electronics.nl/raspber ... sis-bundel. Dit is een compleet setje. Natuurlijk kun je 'm zelf samenstellen, wat je smaak is. Als je je tv als monitor wilt gebruiken vergeet dan niet meteen een HDMI kabel https://www.kiwi-electronics.nl/toebeho ... el-2-meter mee te bestellen. Er zijn andere manieren om de RPI te benaderen, daarover later meer. Een USB muis en/of een USB toetsenbord hebben de meesten wel ergens rondslingeren, zelf heb ik dit lieve toetsenbordje aangeschaft https://www.kiwi-electronics.nl/toebeho ... ooth-mwk02 Als het eenmaal draait en geïnstalleerd is heb je in principe geen muis of toetsenbord meer nodig. Als je met een RTLSDR dongle (AIS) aan de slag wilt gaan raad ik aan om een Powered USB Hub te gebruiken https://www.kiwi-electronics.nl/toebeho ... pter-hub3k, de dongle trekt aardig wat stroom. Eerlijk gezegd weet ik niet zeker of een Powered USB hub echt nodig is. Nu we toch aan het shoppen zijn hier de link naar de RTLSDR dongle; http://www.dx.com/p/rtl2832u-r820t-mini ... vq7kfmLSUk Levering duurt een paar weken, maar je kunt niet alles verwachten voor die prijs. Koop niet zomaar ergens anders de eerste de beste dongle, het is belangrijk dat er een 2832U chipset in zit. Ongetwijfeld zullen er ook Nederlandse leveranciers zijn, ik dacht dat die dingen ook bij de Mediamarkt te koop zijn, maar let op de juiste chipset. Oja, een USB GPS muis is ook handig. Ik had er nog 1 liggen dus hier zul je zelf even naar moeten zoeken. Als je alles nieuw moet aanschaffen kost alles bij elkaar +/- €225,-.

Nog even terug naar de RPI; De RPI3 is net een paar weken op de markt. Koop geen ouder type, OpenCPN vergt nogal wat rekenkracht. Verwacht ook van de RPI3 geen snelheidswonder als je in OpenCPN aan het klikken bent. Tijdens normaal navigeren zal 'ie snel zat zijn. Als je nog ergens een SD kaartje hebt liggen; Met al het kaartmateriaal erbij heb je minimaal 16Gb nodig, hoe sneller het kaartje, hoe beter. Het SD-kaartje is tevens de harde schijf van de RPI. Het SD-kaartje bepaald dus voor het grootste deel de snelheid van de RPI.

Nu alle hardware in huis is kunnen we aan de slag.
- Download met je Windows PC de Openplotter Image naar je harde schijf. http://www.sailoog.com/en/blog-categori ... lotter-rpi Weet nu ff niet meer of je 'm ook moet unzippen, maar dat wijst de weg vanzelf. Ik zie dat er ondertussen al een V0.8 is, zelf heb ik de V0.7 draaien. Openplotter is een speciaal aangepaste versie van linux voor ons als bootjesmensen. Alles wat je nodig hebt zit erin gebakken zodat je achteraf niets hoeft aan te passen of te installeren.





Laat je niet afleiden door deze 2 plaatjes, het laat alleen zien wat er allemaal mogelijk is in Openplotter, daarover later meer.

- Het .img bestand wat je net hebt gedownload kan niet rechtstreeks op een SD kaartje worden gezet. Je hebt er Win32DiskImager voor nodig. Beter dan wat copy/paste werk kan ik het niet uitleggen.

- Insert the SD card into your SD card reader and check which drive letter was assigned. You can easily see the drive letter, such as G:, by looking in the left column of Windows Explorer. You can use the SD card slot if you have one, or a cheap SD adapter in a USB port.
- Download the Win32DiskImager utility from the Sourceforge Project page as a zip file; you can run this from a USB drive.
- Extract the executable from the zip file and run the Win32DiskImager utility; you may need to run this as administrator. Right-click on the file, and select Run as administrator.
- Select the image file you extracted earlier.
- Select the drive letter of the SD card in the device box. Be careful to select the correct drive; if you get the wrong one you can destroy the data on your computer's hard disk! If you are using an SD card slot in your computer and can't see the drive in the Win32DiskImager window, try using an external SD adapter.
- Click Write and wait for the write to complete.
- Exit the imager and eject the SD card.

Stop het SD-kaartje in de RPI en hij is nu klaar voor gebruik! Voor de eerste keer opstarten kun je dit het beste doen op een HDMI ingang van je normale tv. Natuurlijk wel je toetsenbord en USB muis eraan knopen. Het eerste wat er gedaan moet worden is je SD-kaart wat beter indelen zodat 'ie in z'n geheel beschikbaar is Menu > Preferences > RPI Configuration > Expand Filesystem. Als je lelijke zwarte balken rondom je scherm hebt kun je in hetzelfde menuutje spelen met "Overscan".

OpenCPN al aangeklikt? Lelijk he die kaart? We zullen nu eerst wat fatsoenlijk kaartmateriaal moeten gaan downloaden, dit doen we weer met onze Windows PC. Belangrijk is dat we het kaartmateriaal downloaden en unzippen in verschillende duidelijk genaamde mappen op onze harde schijf op de Windows PC. NederlandENC - ZeelandENC - RotterdamENC - VlaanderenENC - DuitslandENC etc. Nederlandse kaarten zijn hier te downloaden; http://www.vaarweginformatie.nl/fdd/main/infra/enc Vergeet de 7z kaarten en download de .zip bestanden. Zeeland moet apart gedownload worden. Linkjes naar andere landen onderaan de pagina, Vlaanderen word netjes gedekt. Voor Wallonie heb ik nog geen kaartmateriaal gevonden. Kaarten van Nieuwe Maas Rotterdam kun je hier vinden; https://dl.dropboxusercontent.com/u/114 ... en_enc.zip Snel zijn voordat de link weg is.

Het volgende stukje kun je wellicht beter in een later stadium uitvoeren, maar nu we toch aan het downloaden zijn zet ik het hier neer. De (officiële) ENC kaarten die we net gedownload hebben zijn verre van volledig. Rijkswaterstaat heeft besloten dat er alleen ENC's beschikbaar hoeven te zijn van de hoofdvaarwegen. Om ook kaartmateriaal op de slootjes te hebben vond ik deze link; http://map.openseamap.org/ Als je inzoomed op de kaart komen er allemaal rechthoekjes tevoorschijn die stuk voor stuk te downloaden zijn. Een heel werkje, maar je hebt dan heel Nederland gedekt. Downloaden in .kap formaat en opslaan in een apart mapje genaamd "kaps" o.i.d.

Als het goed is heb je nu een aantal mappen op je Windows PC, NederlandENC - ZeelandENC - RotterdamENC - VlaanderenENC - DuitslandENC - NederlandKAP. Kopieer alle mappen naar een USB stick en stop de USB stick in je RPI. We zijn nu weer op de RPI aanbeland. Met het ladenkastje bovenaan kopieer je nu alle mappen van de USB stick naar het mapje "Charts" op de RPI. Start OpenCPN en ga naar menu-item Options > Charts, tabblad Chartfiles. Bij de knop add directory voeg je nu maar voor map de gemaakt mapjes toe /home/pi/Charts/Nederland, /home/pi/Charts/Zeeland etc., zet de onderste 2 vinkjes aan en druk op apply. Neem een bak koffie, dit gaat even duren.

Nadat ik dit geschreven heb kwam ik erachter dat er ook een kaart-download-tooltje in OpenCPN verstopt zit in het instellingen menu. Je kunt met dit tooltje ook de Nederlandse kaarten downloaden en/of updaten. Uiteraard moet de RPI hiervoor wel met het grote Internet verbonden zijn via een lan kabeltje.

Nu nog de GPS-muis en de RTLSDR, ik neem aan dat je die ondertussen al aan de RPI hebt gehangen. Klik op het ankertje linksboven, het Openplotter menu komt tevoorschijn. Om de GPS toe te voegen tabblad NMEA0183, knopje +serieel. Je kunt nu het equivalent van een compoort selecteren als invoer. Wijst de weg vanzelf.
Wat een RTLSDR dongle is had ik al eerder beschreven en ik had ook al beschreven dat de meegeleverde antenne waardeloos is. Liever een marifoonantenne of een antennesplitter. Om de RTLSDR dongle te laten werken weer het Openplotter menu en nu tabblad SDR-AIS. De dongle moet hierin gecalibreerd worden, een mooie beschrijving daarvoor staat hier; http://sailoog.dozuki.com/Guide/Connect ... +dongles/3

Alles werkt nu en de RPI kan ingebouwd worden op je boot. Toch nog een paar weetjes/handigheidjes.
- Als GPS en/of AIS niet werkt zit er bovenaan een knopje "play all actions"
- Het is mogelijk geluiden af te spelen via HDMI, hier moet ik zelf nog induiken.
- Binnen OpenCPN > Options > Charts > Vector Chart Display, selecteer daar "Mariners Standard" Je kunt nu gaan spelen met de vinkjes rechts en naar believen dingen aan- en uitzetten op de ENC kaarten.
- In de normale weergave van OpenCPN zie je onderaan groene en blauwe rechthoekjes, die zijn ervoor om de juiste kaartset te selecteren.
- De eerste keren laden van ENC kaarten duurt zeer traag, slepen en inzoomen gaat ook langzaam. OpenCPN zet de eerste keer de kaartdelen om naar zijn eigen taaltje. Vind je dit niets; Menu > Run > opencpn -unit_test_1 > enter en neem een bak koffie.
- In Openplotter > Starten kun je aangeven dat OpenCPN meteen opgestart word met Openplotter. Je hebt nu geen muis of keyboard meer nodig!
- Afsluiten altijd via shutdown en niet zomaar de adapter uit het stopcontact trekken! Ik heb dit opgelost via een externe schakelaar, dat is voor een andere mini-tutorial.

Tot nu toe hebben we de RPI via een tv en HDMI benaderd, dit kan ook anders. Zelf weet ik niet heel veel van computernetwerken en routers en heb ik dit in mijn situatie niet nodig, maar ik wil er toch even op ingaan.
- Hier thuis heb ik de RPI via een normaal lan-kabeltje aan het netwerk gehangen. Op mijn Windows laptop kan ik het RPI bureaublad eenvoudig benaderen met "extern bureaublad" of "remote desktop" een standaard onderdeel van Windows. In Openplotter op de RPI draait dan X11VNCserver. Nu weet ik niet meer of dat ik die zelf heb geïnstalleerd of dat X11VNCserver standaard een onderdeel is van Openplotter. In ieder geval kun je op deze manier via elk apparaat met de RPI aan de slag. Via een 10" tablet was dat geen succes omdat alles te klein werd. Die tablet had ik snel opgegeven, toch niet nodig. Toch denk ik dat daar interessante mogelijkheden liggen voor iemand die daar wat tijd in steekt. User; pi Pass;raspberry
- De RPI3 heeft ook ingebouwde Wifi, ook hiermee zijn er mogelijkheden om het ding extern te benaderen. Had ik niet nodig, dus niet zelf onderzocht. Ik verwacht dat Openplotter V0.8 hier wat betere ondersteuning voor heeft.
- Veel van wat er hier geschreven is, is niet alleen geldig voor Openplotter. OpenCPN is ook als losstaand programma gratis en zonder beperkingen te downloaden voor Linux/Mac/Windows. Voor Android is er een betaalde versie beschikbaar, maar ik denk dat er voor Android betere alternatieven zijn.

Van wat ik hier geschreven heb en aan de 2 plaatjes te zien lijkt het een heel ingewikkeld verhaal, dat is het niet! Iedereen die een bestand op een USB stick kan zetten zou het moeten lukken om een RPI aan de praat te krijgen en het kaartmateriaal erop te zetten. Als je zelfs niet lukt om een bestand op een USB stick te zetten dan kun je hier beter niet aan beginnen. Op de plaatjes lijkt OpenCPN een heel ingewikkeld programma, dat is het niet als je daar geen behoefte aan hebt (zoals ik). Na opstarten staat OpenCPN op je scherm met je eigen schip in het midden, en je schip blijft in het midden! Meer hoef je niet te doen! Alle gadgets die overbodig zijn staan standaard in OpenCPN uit. Op het Rijkswaterstaat kaartmateriaal staat vaak teveel informatie waardoor je het overzicht kwijtraakt, zelfs bolders staan erop, maar dat is onderdeel voor onderdeel uit te zetten.

Wie interesse heeft; Aanstaande zaterdag is het live te aanschouwen op de Robbenoord in Leiderdorp. De Senseo hapert soms en ik weet niet of er nog normale koffie is. Voor de rest is iedereen welkom.

Gr.

Erik